Wat brengt 2022?

Al 10 jaar naar Berlijn.

Karneval der Kulturen met PINKSTEREN: dat multiculti festival met dans, muziek, kraampjes, volgepakte straten en bontversierd publiek. Zou het er toch van komen in 2022??

Al sinds mijn korte sabbatical in 2012 (en daarvoor een zomerstudie aan het Goethe Institut 2010) kom ik vrijwel elk jaar in Berlijn. Als toerist, als schrijver/fotograaf nieuwsgierig naar onderwijs, cultuur, historie, bijzondere plekken, bijzondere mensen. Dan duik ik voor 1- 2 weken onder in het Berlijnse leven. 

Wanneer in 2022 ik zal gaan is nog niet bekend, is ook afhankelijk van evenementen die wel of niet doorgaan. Berlinale filmfestival, Stiftungswoche, Berlin sagt danke, Karneval der Kulturen, Philharmonie.  Zeker ben ik van plan om het Humboldt Forum (het compleet herbouwde Stadtschloss) te bezoeken. En weer te gaan fietsen, deze keer met e-bike en mét fietshelm. En natuurlijk weer uitgebreid gebruikmakend van tram, bus, U-Bahn, S-Bahn, trein en  veer.

In die tien jaar is Berlijn veranderd. Sommigen zeggen: gewoner geworden, net als iedere andere Europese hoofdstad. Veel open plekken zijn opgevuld, veel  verbindingen hersteld, groener, milieuvriendelijker, welvarender. Met een gestage instroom van buitenlanders, vluchtelingen, asielzoekers en Duitsers die geruisloos zich integreren in het grote geheel.

Knellend probleem is gentrification: het ene na het andere stadsdeel is doelwit van vastgoedbeleggers, die kopen, bouwen, restaureren, verhuren en verkopen op zo'n manier dat steeds meer oorspronkelijke bewoners weg moeten en plaats moeten maken voor kapitaalkrachtige 'Wahlberliner*innen' die graag in deze stad wonen, maar er oorspronkelijk niet vandaan komen. Wat begon in Prenzlauerberg, verplaatste zich naar Friedrichshain, naar Neukölln, naar Weissensee, Pankow, City West, naar Karlshorst en dijt uit over de stadsgrenzen naar de 'Speckgürtel' van opkomende nieuwe woonkernen, die net in de deelstaat Brandenburg liggen. Velen willen daar wonen en hebben er de dagelijkse reis naar Berlijn voor over.

In tien jaar tijd zijn de rafelranden en de braaklanden aan het verdwijnen, wordt de 'gewone' Berlijner weggedrukt uit het centrum en de mooie wijken, wordt er gebouwd, uitgebreid, gemoderniseerd. Is de luchthaven eindelijk klaar. Bouwt Tesla er zijn eerste autofabriek in Europa. En blijft het inwoneraantal groeien.  

Boeiend is het de stad te bezoeken en te blijven volgen wat er gebeurt. Ik kom er graag en zal verslag blijven doen.

Als ik van mijn vorige adres (2019) in de Bergmanstrasse naar buiten liep, kwam ik bij de Marheineke Markthal. Groente, fruit, vis, delicatessen, alles van mooie kwaliteit is er verkrijgbaar. Een paar speciaalzaakjes en een plek om wat te eten vind je er ook. Op de bovenverdieping zit www.multicult.fm, een radiostation dat ik graag beluister en waar je zo binnen kunt lopen om een uitzending bij te wonen.

Berlijn, net vóór en na de 'Lockerungen' (versoepelingen).

Het huis aan de Saarbrueckerstrasse valt niet meer op sinds de gevel totaal is gerestaureerd.

Mei/juni 2021

Reizen in Coronatijd naar Berlijn lijkt bijna onmogelijk. Duitsland vraagt streng. Genezen? Ja. Vax? Ja. Negatieve test GGD? Ja, van 28 mei. Noodzakelijke reis? Ja, nee,  soort van.... Aangemeld via www.einreisemeldung.de? Check! Quarantaineadres?  Eh.... Vanuit mijn vertrouwde adres in de Saarbrueckerstrasse wil ik onderzoeken, kijken, beleven, foto's maken, mensen spreken, projecten opzoeken. En dat alles met U-Bahn, S-Bahn, tram en bus en fiets. Ik ben niet van plan daar tien dagen binnen te blijven!

De IC naar Berlijn rijdt allang weer, maar ik zie hem in Apeldoorn vaak bijna leeg voorbijkomen.  Ook 29 mei 2021 is amper 20 % van de stoelen bezet, mensen die in Nederland tot in Twente kunnen meereizen. In Hengelo loopt de trein leeg.  In wagon 9 zitten nog vijf reizigers naar Berlijn, de rest is leeg. Wat voor controles krijg ik bij de grens??

Niets. In Bad Bentheim blijft de trein gewoontegetrouw 20 minuten staan voor de locomotiefwissel.  Geen conducteur, geen douane, geen BGS uniform.Van alles wat ik op papier en in mijn mobiel als 'bewijsmiddelen' heb staan wordt niets gecheckt. Vanaf Rheine stappen steeds meer Duitse passagiers in en verloopt de reis als normaal. Andere mondkapjes zijn verplicht, de 'Donald Duck' FFP2, ook daar ben ik op voorbereid.

Ook in 2014 was ik begin juni in Berlijn, o.a. met het Karneval der Kulturen. Nu in 2021  verwacht ik weer lekker warm weer, een mooie voorzomer en.... weinig evenementen. Want heel veel gaat nog niet door, tenzij in aangepaste - lees on-line- vorm en eerlijk gezegd, dat kan ik ook van huis uit, dus daar kom ik niet voor.  Museum? Kan ik er in? Attracties? Voor een paar projecten wil ik mensen zien en spreken. Een boekpresentatie in de openlucht(Marzahn). Een bezoek aan een volkstuinencomplex met dierbare tuintjes, kleine paleisjes en privé paradijsjes (Schöneberg). De vrijplaats van een reusachtig voormalig vliegveld (Tempelhof). Wat huurders van het door hun gekochte huis aan het maken zijn (Kurmärkische strasse), een zondags park in Pankow. Weissensee in de zomer. Een lange zondagse wandeling langs parken en water in het centrum van Berlijn. En hoe rustig zal het nu zijn in Potsdam? Bij de paleizen en in de parken, nu zonder bussen vol toeristen en groepen die staan te dringen om te worden rondgeleid? Varen er eigenlijk rondvaartboten op de Spree? En nee, de koepel van de Reichstag beklimmen, dat kan ik vergeten. Al die kruisende bezoekersstromen en wachtrijen...

December 2019

Deze keer verblijf ik in de Bergmannkiez, een geliefd stukje Kreuzberg. Ik bezoek een paar bekenden. Samen koken, eten en bijpraten. En wie weet klikt het met de huisgenoten op dit voor mij nieuwe adres.

De website www.gratis-in-berlin.de brengt me op het spoor van: tentoonstellingen, een lunchconcert, een comedyclub, een literair café, een adventsconcert, kerstmarkten, een discussieavond, en verhalenverteller, een  stadswandeling over de 'friedliche Revolution', en boekpresentatie en nog meer wat niets of weinig kost... Hoe ga ik dit allemaal meemaken in 10 dagen?

Ik ga weer even onderduiken in het dagelijks leven van Berlijn. 

Ik weet nog niet wat ik nog meer ga doen. Bovendien is het de Adventstijd, dus kan ik in kerken speciale diensten bijwonen, die worden omlijst met muziek, gezang of  kleine concerten.

Ik laat mijn keuzes afhangen van het weer, mijn stemming, of lopend, per S-Bahn, U-Bahn of bus  goed te bereiken is. Deze keer zal ik niet de fiets gebruiken: de dagen zijn kort, de weersverwachting koud en nat. Daarbij komt dat het voor fietsers in Berlijn niet echt veiliger is geworden. Bij alles ben ik nieuwsgierig, sta ik open voor gesprek en informatie en probeer ik het vast te leggen in tekst, foto en/of film.

februari 2022